Ποσοτικά δεδομένα 2023
Στην Ελλάδα δεν υπάρχει επίσημος φορέας, υπεύθυνος για τη συλλογή στοιχείων, την καταγραφή και ανάλυση των κοινωνικών χαρακτηριστικών των γυναικοκτονιών. Η δυσκολία κατανόησης των διαστάσεων του φαινομένου εντείνεται από την έλλειψη δημοσιευμένων δεδομένων και ερευνών αλλά και τις πολιτικές των Μ.Μ.Ε. που επιλέγουν να προβάλλουν μόνο τις «θεαματικές» δολοφονίες γυναικών ή κάποιες όψεις τους, αποσιωπώντας άλλες, με αποτέλεσμα η αποτύπωση των γυναικοκτονιών από τα εγχώρια μέσα να είναι συγκεχυμένη.
Εντούτοις, μέσα από μια πρώτη ποσοτική ανάλυση που επιχειρεί η ελληνική ομάδα του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου για τη Γυναικοκτονία (European Observatory on Femicide, E.O.F.), μπορούν να εξαχθούν κάποια πρώτα ερευνητικά συμπεράσματα.
Η καταγραφή ποσοτικών δεδομένων προέκυψε από την προσεκτική μελέτη διαφορετικών ηλεκτρονικών ειδησεογραφικών μέσων. Το δείγμα των 15 γυναικοκτονιών αφορά τις γυναικοκτονίες που αναφέρθηκαν στα Μ.Μ.Ε. για το έτος 2023 και η έρευνα χρειάζεται να τεκμηριωθεί με επίσημα στοιχεία εξιχνιασμένων υποθέσεων, μη διαθέσιμα μέχρι στιγμής στα στοιχεία που παρέχει η Ελληνική Αστυνομία και η Γενική Γραμματεία Δημογραφικής και Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων.
Δεδομένου ότι ένα από τα διεθνή συμπεράσματα για τις γυναικοκτονίες είναι ότι οι γυναίκες δολοφονούνται περισσότερο μέσα στο σπίτι τους από κάποιο οικείο πρόσωπο (νυν/τέως σύζυγο/σύντροφο και δευτερευόντως από μέλος της οικογένειάς τους), αναλύθηκε η σχέση θύματος και δράστη και ο τόπος διάπραξης της γυναικοκτονίας. Ο τόπος διάπραξης των γυναικοκτονιών αφορά τόσο το αν έγινε εντός ή εκτός σπιτιού όσο και το αν έγινε στην Αθήνα και την Αττική ευρύτερα ή σε αστική ή μη αστική περιοχή, με κριτήριο το όριο των 10.000 κατοίκων. Επίσης, αναλύθηκε ο τρόπος διάπραξης των γυναικοκτονιών (modus operandi), η ηλικία, η καταγωγή και η επαγγελματική κατάσταση τόσο των θυμάτων όσο και των δραστών.
Από την ανάλυση των διαθέσιμων δεδομένων προέκυψαν τα παρακάτω:
- Σχέση Θύματος-Δράστη: 3 γυναικοκτονίες διαπράχθηκαν από συζύγους, 3 από συντρόφους, μια από πρώην συζύγους/συντρόφους, 2 από γιούς, 2 από μητέρες, μια από πατέρα και 3 από άντρες που δεν είχαν καμία από τις παραπάνω σχέσεις με το θύμα. Συνολικά 7 από τις 15 γυναικοκτονίες διαπράχθηκαν σε ενδο-συντροφικό πλαίσιο και 5 από πρόσωπα της οικογένειας.
- Άσκηση Προηγούμενης Ψυχοσωματικής Βίας από τον Δράστη: σε 3 περιπτώσεις καταγράφηκε ιστορικό άσκησης βίας, στις υπόλοιπες η πληροφορία δεν καταγράφηκε.
- Τόπος Γυναικοκτονιών: 3 γυναικοκτονίες διαπράχθηκαν στην Αθήνα, 7 σε αστικές περιοχές εκτός Αθηνών και 5 σε μη αστικές περιοχές.
- Τόπος/Σκηνή Γυναικοκτονιών: ο οικιακός χώρος είναι ο πιο συνηθισμένος τόπος διάπραξης των γυναικοκτονιών, γεγονός που συνδέεται με το ότι πρόκειται για ενδοοικογενειακές/ενδοσυντροφικές γυναικοκτονίες. 6 γυναίκες δολοφονήθηκαν στο σπίτι του ζευγαριού και της οικογένειας, 3 στο σπίτι της γυναίκας, μια στο σπίτι των γονιών της, 5 σε εξωτερικό χώρο.
- Τρόπος Διάπραξης των Γυναικοκτονιών (Modus Operandi): οι δράστες χρησιμοποίησαν όπλα σε 5 περιπτώσεις, μαχαίρια και αιχμηρά αντικείμενα σε 3, προκάλεσαν το θάνατο με στραγγαλισμό σε 4 περιπτώσεις, χτυπώντας μέχρι θανάτου σε 2, χρησιμοποιώντας αμβλύ αντικείμενο σε μια γυναικοκτονία.
- Ηλικία των Θυμάτων: ένα ανήλικο κορίτσι δολοφονήθηκε στην ηλικιακή κατηγορία 0-16, 2 γυναίκες στην 26-35, 4 με ηλικία 36-45χρ., 4 είχαν ηλικία μεταξύ 36-45χρ., 2 μεταξύ 46-55χρ., 2 μεταξύ 56-65χρ., 2 με ηλικία 66-75χρ., 2 μεγαλύτερες από τα 75 έτη. Ο μέσος όρος ηλικίας των θυμάτων είναι τα 50 έτη.
- Ηλικία Δραστών:4 δράστες στην ηλικιακή ομάδα των 26-35χρ., 4 στην 36-45χρ., ένας στην 46-55χρ., ένας στην 56-65χρ, 2 στην ηλικιακή κατηγορία 66-75χρ., 2 μεγαλύτεροι από τα 75 έτη. Ο μέσος όρος ηλικίας των δραστών είναι τα 51 έτη.
- Καταγωγή Θυμάτων/Δραστών: στην μεγάλη πλειοψηφία τους τα θύματα και οι δράστες των γυναικοκτονιών είναι ελληνικής καταγωγής, 15 θύματα και 14 δράστες. Το 2023 σε 2 περιπτώσεις τα θύματα ήταν αλλοδαπές και σε 2 περιπτώσεις οι δράστες ήταν αλλοδαποί.
- Επαγγελματική Κατάσταση Θυμάτων και Δραστών: υπάρχουν λίγες διαθέσιμες πληροφορίες για την επαγγελματική κατάσταση των θυμάτων και των δραστών στις ειδησεογραφικές περιγραφές. Σύμφωνα με αυτές, 2 θύματα ήταν συνταξιούχοι, 2 εργαζόμενες, 3 άνεργες, σε 8 γυναικοκτονίες το επάγγελμα του θύματος μένει άγνωστο. Ανάμεσα στου δράστες ήταν: 3 συνταξιούχοι, 3 εργαζόμενοι, 4 άνεργοι. Σε 4 γυναικοκτονίες το επάγγελμα του δράστη μένει άγνωστο.
Γενικά Σχόλια:
- Στις 2 αναφέρεται ψυχιατρικό ιστορικό του θύματος και στις 4 γυναικοκτονίες αναφέρεται ψυχιατρικό ιστορικό του δράστη
- 6 ανήλικα παιδιά έχασαν τη μητέρα τους
- Ένα παιδί 8 ετών ήταν παρόν στη γυναικοκτονία
- Σε 2 γυναικοκτονίες οι δράστριες ήταν γυναίκες
- Σε 2 γυναικοκτονίες οι δράστες αυτοκτόνησαν
- Στις 3 υπάρχει καταγεγραμμένο ιστορικό βίας
- Οι 3 έγιναν από δράστη που ήταν υπό την επίδραση αλκοόλ ή ναρκωτικών