Ποσοτικά δεδομένα 2021
Στην Ελλάδα δεν υπάρχει επίσημος φορέας, υπεύθυνος για τη συλλογή στοιχείων, την καταγραφή και ανάλυση των κοινωνικών χαρακτηριστικών των γυναικοκτονιών. Η δυσκολία κατανόησης των διαστάσεων του φαινομένου εντείνεται από την έλλειψη δημοσιευμένων δεδομένων και ερευνών αλλά και τις πολιτικές των Μ.Μ.Ε. που επιλέγουν να προβάλλουν μόνο τις «θεαματικές» δολοφονίες γυναικών ή κάποιες όψεις τους, αποσιωπώντας άλλες, με αποτέλεσμα η αποτύπωση των γυναικοκτονιών από τα εγχώρια μέσα να είναι συγκεχυμένη.
Εντούτοις, μέσα από μια πρώτη ποσοτική ανάλυση που επιχειρεί η ελληνική ομάδα του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου για τη Γυναικοκτονία (European Observatory on Femicide, E.O.F.), μπορούν να εξαχθούν κάποια πρώτα ερευνητικά συμπεράσματα.
Η καταγραφή ποσοτικών δεδομένων προέκυψε από την προσεκτική μελέτη διαφορετικών ηλεκτρονικών ειδησεογραφικών μέσων. Το δείγμα των 31 γυναικοκτονιών αφορά τις γυναικοκτονίες που αναφέρθηκαν στα Μ.Μ.Ε. για το έτος 2021 και η έρευνα χρειάζεται να τεκμηριωθεί με επίσημα στοιχεία εξιχνιασμένων υποθέσεων, μη διαθέσιμα μέχρι στιγμής στα στοιχεία που παρέχει η Ελληνική Αστυνομία και η Γενική Γραμματεία Δημογραφικής και Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων.
Δεδομένου ότι ένα από τα διεθνή συμπεράσματα για τις γυναικοκτονίες είναι ότι οι γυναίκες δολοφονούνται περισσότερο μέσα στο σπίτι τους από κάποιο οικείο πρόσωπο (νυν/τέως σύζυγο/σύντροφο και δευτερευόντως από μέλος της οικογένειάς τους), αναλύθηκε η σχέση θύματος και δράστη και ο τόπος διάπραξης της γυναικοκτονίας. Ο τόπος διάπραξης των γυναικοκτονιών αφορά τόσο το αν έγινε εντός ή εκτός σπιτιού όσο και το αν έγινε στην Αθήνα και την Αττική ευρύτερα ή σε αστική ή μη αστική περιοχή, με κριτήριο το όριο των 10.000 κατοίκων. Επίσης, αναλύθηκε ο τρόπος διάπραξης των γυναικοκτονιών (modus operandi), η ηλικία, η καταγωγή και η επαγγελματική κατάσταση τόσο των θυμάτων όσο και των δραστών.
Από την ανάλυση των διαθέσιμων δεδομένων προέκυψαν τα παρακάτω:
- Σχέση Θύματος-Δράστη: 12 γυναικοκτονίες διαπράχθηκαν από γιούς, εγγονούς, ανηψιό και άλλους συγγενείς, 9 από συντρόφους, 6 από πρώην συζύγους/συντρόφους, 2 με άγνωστη σχέση. Συνολικά 27 από τις 31 γυναικοκτονίες διαπράχθηκαν σε ενδο-οικογενειακό/συντροφικό πλαίσιο.
- Άσκηση Προηγούμενης Ψυχοσωματικής Βίας από τον Δράστη: σε 15 περιπτώσεις καταγράφηκε ιστορικό άσκησης βίας, στις υπόλοιπες η πληροφορία δεν καταγράφηκε.
- Τόπος Γυναικοκτονιών: 8 γυναικοκτονίες διαπράχθηκαν στην περιοχή της Αθήνας, 5 σε αστικές περιοχές εκτός Αθηνών και 17 σε μη αστικές περιοχές.
- Τόπος/Σκηνή Γυναικοκτονιών: ο οικιακός χώρος είναι ο πιο συνηθισμένος τόπος διάπραξης των γυναικοκτονιών, γεγονός που συνδέεται με το ότι πρόκειται για ενδοοικογενειακές/ενδοσυντροφικές γυναικοκτονίες. 23 γυναίκες δολοφονήθηκαν στο σπίτι του ζευγαριού και της οικογένειας, 6 σε εξωτερικούς χώρους, μία στο σπίτι τρίτων.
- Τρόπος Διάπραξης Γυναικοκτονιών (Modus Οperandi): οι δράστες χρησιμοποίησαν αιχμηρά αντικείμενα όπως μαχαίρια σε 13 γυναικοκτονίες, στραγγαλίζοντας ή προκαλώντας ασφυξία σε 7 περιπτώσεις, προκάλεσαν το θάνατο χτυπώντας μέχρι θανάτου σε 4 περιπτώσεις, πυροβόλησαν 4 γυναικοκτονίες.
- Ηλικία των Θυμάτων: 1 γυναίκα δολοφονήθηκε στην ηλικιακή κατηγορία των 18-25χρ., 5 με ηλικία 26-35χρ., 2 με ηλικία μεταξύ των 36-45χρ., 7 μεταξύ 46-55χρ., 2 μεταξύ 56-65χρ., 5 μεταξύ 66-77χρ., 6 μεγαλύτερες από τα 75 έτη. Ο μέσος όρος ηλικίας των θυμάτων είναι τα 58 έτη.
- Ηλικία Δραστών: 4 δράστες 18-25χρ., 5 στην ηλικιακή ομάδα των 26-35χρ., 5 στην 36-45χρ., 9 στην 46-55χρ., 2 56-65χρ., ένας μεταξύ 66-75χρ., ένας >75χρ., 2 δράστες με άγνωστη ηλικία. Ο μέσος όρος ηλικίας των δραστών είναι τα 42 έτη.
- Καταγωγή Θυμάτων/Δραστών: στη πλειοψηφία τους τα θύματα και οι δράστες των γυναικοκτονιών είναι ελληνικής καταγωγής, 16 θύματα και 17 δράστες. Το 2021 σε 9 περιπτώσεις τα θύματα ήταν αλλοδαπές και σε 8 περιπτώσεις οι δράστες ήταν αλλοδαποί. Στις υπόλοιπες οι πληροφορία δεν είναι διαθέσιμη.
- Επαγγελματική Κατάσταση Θυμάτων και Δραστών: δεν υπάρχουν διαθέσιμες πληροφορίες για την επαγγελματική κατάσταση των θυμάτων και των δραστών στις ειδησεογραφικές περιγραφές παρά μόνο στις γυναικοκτονίες που έχουν απασχολήσει εκτενώς την ειδησιογραφία. Σε 5 γυναικοκτονίες τα θύματα ήταν εργαζόμενες και φοιτήτριες, σε 6 ήταν άνεργες, σε 6 στη σύνταξη. Σε έξι περιστατικά οι δράστες ήταν εργαζόμενοι, σε 2 περιγράφονται ως άνεργοι και σε 2 στη σύνταξη. Γενικά, το επάγγελμα φαίνεται ως άγνωστο.
Γενικά Σχόλια:
- Σε δυο περιπτώσεις η γυναικοκτονία διαπράχθηκε μαζί με βιασμό
- Σε 6 γυναικοκτονίες ο δράστης αυτοκτόνησε
- 12 ηλικιωμένες γυναίκες δολοφονήθηκαν από τον γιό, τον εγγονό ή άλλο συγγενικό πρόσωπο