Ποσοτικά δεδομένα 2024
Στην Ελλάδα δεν υπάρχει επίσημος φορέας, υπεύθυνος για τη συλλογή στοιχείων, την καταγραφή και ανάλυση των κοινωνικών χαρακτηριστικών των γυναικοκτονιών. Η δυσκολία κατανόησης των διαστάσεων του φαινομένου εντείνεται από την έλλειψη δημοσιευμένων δεδομένων και ερευνών αλλά και τις πολιτικές των Μ.Μ.Ε. που επιλέγουν να προβάλλουν μόνο τις «θεαματικές» δολοφονίες γυναικών ή κάποιες όψεις τους, αποσιωπώντας άλλες, με αποτέλεσμα η αποτύπωση των γυναικοκτονιών από τα εγχώρια μέσα να είναι συγκεχυμένη.
Εντούτοις, μέσα από μια πρώτη ποσοτική ανάλυση που επιχειρεί η ελληνική ομάδα του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου για τη Γυναικοκτονία (European Observatory on Femicide, E.O.F.), μπορούν να εξαχθούν κάποια πρώτα ερευνητικά συμπεράσματα.
Η καταγραφή ποσοτικών δεδομένων προέκυψε από την προσεκτική μελέτη διαφορετικών ηλεκτρονικών ειδησεογραφικών μέσων. Το δείγμα των 19 γυναικοκτονιών αφορά τις γυναικοκτονίες που αναφέρθηκαν στα Μ.Μ.Ε. για το έτος 2024 και η έρευνα χρειάζεται να τεκμηριωθεί με επίσημα στοιχεία εξιχνιασμένων υποθέσεων, μη διαθέσιμα μέχρι στιγμής στα στοιχεία που παρέχει η Ελληνική Αστυνομία και η Γενική Γραμματεία Δημογραφικής και Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων.
Δεδομένου ότι ένα από τα διεθνή συμπεράσματα για τις γυναικοκτονίες είναι ότι οι γυναίκες δολοφονούνται περισσότερο μέσα στο σπίτι τους από κάποιο οικείο πρόσωπο (νυν/τέως σύζυγο/σύντροφο και δευτερευόντως από μέλος της οικογένειάς τους), αναλύθηκε η σχέση θύματος και δράστη και ο τόπος διάπραξης της γυναικοκτονίας. Ο τόπος διάπραξης των γυναικοκτονιών αφορά τόσο το αν έγινε εντός ή εκτός σπιτιού όσο και το αν έγινε στην Αθήνα και την Αττική ευρύτερα ή σε αστική ή μη αστική περιοχή, με κριτήριο το όριο των 10.000 κατοίκων. Επίσης, αναλύθηκε ο τρόπος διάπραξης των γυναικοκτονιών (modus operandi), η ηλικία, η καταγωγή και η επαγγελματική κατάσταση τόσο των θυμάτων όσο και των δραστών.
Από την ανάλυση των διαθέσιμων δεδομένων προέκυψαν τα παρακάτω:
- Σχέση Θύματος-Δράστη: 6 γυναικοκτονίες διαπράχθηκαν από συζύγους, 4 από συντρόφους, 4 από πρώην συζύγους/συντρόφους, 1 από γιό, 2 από άλλο μέλος οικογένειας (θείος και ανιψιός), και 2 από άλλο/άγνωστο μέλος. Συνολικά 15 από τις 19 γυναικοκτονίες διαπράχθηκαν σε ενδο-συντροφικό πλαίσιο και 3 από πρόσωπα της οικογένειας.
- Άσκηση Προηγούμενης Ψυχοσωματικής Βίας από τον Δράστη: σε 9 (47%) περιπτώσεις καταγράφηκε ιστορικό άσκησης βίας, ενώ στις 7 (37%) η πληροφορία δεν καταγράφηκε.
- Τόπος Γυναικοκτονιών: 4 (21%) γυναικοκτονίες διαπράχθηκαν στην Αθήνα, 10 (53%) σε αστικές περιοχές εκτός Αθηνών και 5 (26%) σε μη αστικές περιοχές.
- Τόπος/Σκηνή Γυναικοκτονιών: ο οικιακός χώρος είναι ο πιο συνηθισμένος τόπος διάπραξης των γυναικοκτονιών, γεγονός που συνδέεται με το ότι πρόκειται για ενδοοικογενειακές/ενδοσυντροφικές γυναικοκτονίες. 7 (37%) γυναίκες δολοφονήθηκαν στο σπίτι του ζευγαριού και της οικογένειας, 7 (37%) στο σπίτι της γυναίκας, 1 (5%) στο σπίτι του θύτη, και 2 (11%) σε εξωτερικό χώρο.
- Τρόπος Διάπραξης των Γυναικοκτονιών (Modus Operandi): οι δράστες χρησιμοποίησαν μαχαίρια και αιχμηρά αντικείμενα σε 11 περιπτώσεις (58%), όπλα σε 6 (32%), χτυπώντας μέχρι θανάτου σε 1 (5%), και βάζοντας φωτιάς σε 1 (5%) γυναικοκτονία.
- Ηλικία των Θυμάτων: 1 (5%) ανήλικο κορίτσι δολοφονήθηκε στην ηλικιακή κατηγορία 0-16, 3 (16%) γυναίκες στην 26-35χρ, 6 (32%) με ηλικία 36-45χρ., 6 (32%) μεταξύ 56-65χρ., 1 (5%) με ηλικία 66-75χρ., 2 (11%) μεγαλύτερες από τα 75 έτη. Ο μέσος όρος ηλικίας των θυμάτων είναι τα 50 έτη.
- Ηλικία Δραστών: 1 (5%) δράστης στην ηλικιακή ομάδα των 26-35χρ., 8 (42%) στην 36-45χρ., 5 (26%) στην 46-55χρ., 1 (5%) στην 56-65χρ, 1 (5%) στην ηλικιακή κατηγορία 66-75χρ., 2 (11%) μεγαλύτεροι από τα 75 έτη. Ο μέσος όρος ηλικίας των δραστών είναι τα 48 έτη.
- Καταγωγή Θυμάτων/Δραστών: στην πλειοψηφία τους τα θύματα και οι δράστες των γυναικοκτονιών είναι ελληνικής καταγωγής, 15 θύματα και 14 δράστες. Το 2023 σε 2 περιπτώσεις τα θύματα ήταν αλλοδαπές και σε 2 περιπτώσεις οι δράστες ήταν αλλοδαποί.
- Επαγγελματική Κατάσταση Θυμάτων και Δραστών: υπάρχουν λίγες διαθέσιμες πληροφορίες για την επαγγελματική κατάσταση των θυμάτων και των δραστών στις ειδησεογραφικές περιγραφές. Σύμφωνα με αυτές, 3 θύματα ήταν συνταξιούχοι, 3 εργαζόμενες, 1 άνεργη, σε 10 γυναικοκτονίες το επάγγελμα του θύματος μένει άγνωστο. Ανάμεσα στου δράστες ήταν, 2 συνταξιούχοι, 2 εργαζόμενοι, 2 άνεργοι. Σε 12 γυναικοκτονίες το επάγγελμα του δράστη παραμένει άγνωστο.
Γενικά Σχόλια:
- Σε 4 γυναικοκτονίες αναφέρεται ψυχιατρικό ιστορικό του δράστη
- Τουλάχιστον 5 ανήλικα παιδιά έχασαν τη μητέρα τους
- 2 ανήλικα παιδιά ήταν παρόντα στη γυναικοκτονία
- Σε 1 γυναικοκτονία η δράστιδα ήταν γυναίκα
- Σε 3 γυναικοκτονίες οι δράστες αυτοκτόνησαν
- Στις 9 υπάρχει καταγεγραμμένο ιστορικό βίας
- Μία γυναικοκτονία διαπράχθηκε από δράστη που ήταν υπό την επίδραση αλκοόλ ή ουσιών