Ως ακραία μορφή έμφυλης βίας, οι γυναικοκτονίες, οι δολοφονίες γυναικών και θυληκοτήτων λόγω του φύλου τους, αποτελούν εγκληματικές πράξεις, όπου συμπυκνώνονται όχι μόνο κραυγαλέα έμφυλα στερεότυπα για την ανδρική κυριαρχία πάνω στο θηλυκό σώμα και ύπαρξη, αλλά αναδεικνύουν σήμερα προβληματικά ζητήματα εννοιολόγησης, καταγραφής και ανάλυσης δεδομένων από τους επίσημους φορείς και υπηρεσίες.

Στην Ελλάδα όπως και στην Ευρώπη, οι γυναικοκτονίες έχουν συγκεκριμένα χαρακτηριστικά, διαπράττονται κυρίως από συντρόφους, άλλοτε σε συνθήκη γάμου, διάστασης ή διαζυγίου κι άλλοτε σε συνθήκη γονεϊκότητας. Συχνή είναι και η γυναικοκτονία από μέλος της οικογένειας. Πιο σπάνια, οι γυναίκες δολοφονούνται από άγνωστους άνδρες μετά από σεξουαλική κακοποίηση. Η δολοφονία μιας γυναίκας από τον σύντροφό της είναι τις περισσότερες φορές η κατάληξη της βίαιης, ελεγκτικής και εξαναγκαστικής σχέσης μαζί του. Η γνώση αυτή κάνει κάθε γυναικοκτονία αρκετά πιθανή κι όχι μια παράδοξη ανατροπή, όπως παρουσιάζεται.

Δεν γνωρίζουμε αν οι γυναικοκτονίες έχουν αυξηθεί γιατί δεν υπάρχουν καταγεγραμμένα συγκρίσιμα στοιχεία. Αυτό που σίγουρα έχει αλλάξει είναι ο βαθμός αφύπνισης και επίγνωσης και ο όρος γυναικοκτονία συμβάλλει στην ανάγκη ανάδειξης, διερεύνησης, κατανόησης και πρόληψης.

Σκοπός του Ελληνικού Τμήματος του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου για τη Γυναικοκτονία (European Observatory on Femicide) είναι να παρουσιάσει την τρέχουσα εικόνα των γυναικοκτονιών στην Ελλάδα μέσα από ποσοτικά και ποιοτικά δεδομένα, τα οποία καταγράφει από το 2019. Η γυναικοκτονία αποτελεί ένα αφανές σεξιστικό έγκλημα και παράδειγμα των έμφυλων ιεραρχήσεων που ενυπάρχουν στον τρόπο δημιουργίας των επίσημων δεδομένων και αναπαράστασης στα μέσα ενημέρωσης. Είναι συνέπεια της έμφυλης ανισότητας και της ολέθριας αδυναμίας του συστήματος πρόληψης, κοινωνικής πολιτικής και προστασίας.